Γράφει ο Ανδρέας Σταλίδης.
Με αφορμή το εναρτήριο παιχνίδι των Σκοπίων για το πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, ας ξεκαθαρίσουμε τι είναι και τι δεν είναι παραβίαση της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Αντιγράφω το άρθρο 1, παράγραφος 3, σημείο α και ζ της Συμφωνίας των Πρεσπών (Ολόκληρη, μπορείτε να την δείτε στο βιβλίο μου, «Μακεδονία. Αντίβαρο στην Ηττοπάθεια»)
α) Το επίσημο όνομα του Δεύτερου Μέρους θα είναι “Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας”, το οποίο θα είναι το συνταγματικό όνομα του Δεύτερου Μέρους και θα χρησιμοποιείται erga omnes, όπως προβλέπεται στην παρούσα Συμφωνία. Το σύντομο όνομα του Δεύτερου Μέρους θα είναι “Βόρεια Μακεδονία”.
ζ) Ο επιθετικός προσδιορισμός για το Κράτος, τα επίσημα όργανά του, και τις άλλες δημόσιες οντότητες θα ευθυγραμμίζεται με το επίσημο όνομα του Δεύτερου Μέρους ή το σύντομο όνομα, ήτοι, “της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας” ή “της Βόρειας Μακεδονίας”. Άλλες χρήσεις επιθέτου, περιλαμβανομένων εκείνων που αναφέρονται σε ιδιωτικές οντότητες και δρώντες, που δεν έχουν σχέση με το Κράτος και τις δημόσιες οντότητες, δεν έχουν συσταθεί με νόμο και δεν απολαμβάνουν οικονομικής υποστήριξης από το Κράτος για δραστηριότητες στο εξωτερικό, δύνανται να ευθυγραμμίζονται με το Άρθρο 7 (3) και (4). Η χρήση επιθέτου για δραστηριότητες δύναται να ευθυγραμμίζεται με το Άρθρο 7 (3) και (4). Τούτο δεν επηρεάζει τη διαδικασία που καθιερώθηκε με το Άρθρο 1 (3) (θ) και τα σύνθετα ονόματα των πόλεων που υφίστανται κατά την ημερομηνία υπογραφής της παρούσας Συμφωνίας.
Το σημείο α λέει ότι το όνομα του κράτους για κάθε χρήση, στο εσωτερικό και στο εξωτερικό θα είναι «Βόρεια Μακεδονία».
Η πρώτη φράση του σημείου ζ λέει το εξής. Για το
- Κράτος (των Σκοπίων)
- τα επίσημα όργανά του
- και τις άλλες δημόσιες οντότητες
ο επιθετικός προσδιορισμός ευθυγραμμίζεται με το επίσημο όνομα, δηλαδή «… της Δημοκρατίατ της Βόρειας Μακεδονίας» ή «… της Βόρειας Μακεδονίας».
Αυτός είναι ο «επιθετικός προσδιορισμός» που προβλέπεται. Δηλαδή: Κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας, τάδε υπηρεσία της Βόρειας Μακεδονίας, δείνα Δημόσια Οντότητα της Βόρειας Μακεδονίας.
Όχι «Μακεδονική κυβέρνηση», ούτε «Μακεδονική υπηρεσία» ή κάτι τέτοιο.
Η δεύτερη φράση του σημείου ζ λέει το εξής:
Άλλες χρήσεις επιθέτου (όχι απλώς επιθετικού προσδιορισμού, που όπως είδαμε πριν παίρνει την γενική πτώση) από:
- ιδιωτικές οντότητες και δρώντες
- που δεν έχουν σχέση με το Κράτος και τις δημόσιες οντότητες
- που δεν έχουν συσταθεί με νόμο
- που δεν απολαμβάνουν οικονομικής υποστήριξης από το κράτος για δραστηριότητες στο εξωτερικό.
δύνανται να ευθυγραμμίζονται με το άρθρο 7(3) και 7(4) της Συμφωνίας.
Αντιγράφω ολόκληρο το άρθρο 7
ΑΡΘΡΟ 7
1. Τα Μέρη αναγνωρίζουν ότι η εκατέρωθεν αντίληψή τους ως προς τους όρους “Μακεδονία” και “Μακεδόνας” αναφέρεται σε διαφορετικό ιστορικό πλαίσιο και πολιτιστική κληρονομιά.
2. Αναφορικά με το Πρώτο Μέρος, με αυτούς τους όρους νοούνται όχι μόνο η περιοχή και ο πληθυσμός της βόρειας περιοχής του Πρώτου Μέρους, αλλά και τα χαρακτηριστικά τους, καθώς και ο Ελληνικός πολιτισμός, η ιστορία, η κουλτούρα και η κληρονομιά αυτής της περιοχής από την αρχαιότητα έως σήμερα.
3. Αναφορικά με το Δεύτερο Μέρος, με αυτούς τους όρους νοούνται η επικράτεια, η γλώσσα, ο πληθυσμός και τα χαρακτηριστικά τους, με τη δική τους ιστορία, πολιτισμό και κληρονομιά, διακριτώς διαφορετικά από αυτά που αναφέρονται στο Άρθρο 7(2).
4. Το Δεύτερο Μέρος σημειώνει ότι η επίσημη γλώσσα του, η Μακεδονική γλώσσα, ανήκει στην ομάδα των Νότιων Σλαβικών γλωσσών. Τα Μέρη σημειώνουν ότι η επίσημη γλώσσα και τα άλλα χαρακτηριστικά του Δεύτερου Μέρους δεν έχουν σχέση με τον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό, την ιστορία, την κουλτούρα και την κληρονομιά της βόρειας περιοχής του Πρώτου Μέρους.
5. Τίποτα στην παρούσα Συμφωνία δεν αποσκοπεί στο να υποτιμήσει καθ’ οιονδήποτε τρόπο, ή να αλλοιώσει ή να επηρεάσει τη χρήση από τους πολίτες εκάστου Μέρους.
Το άρθρο 7 λοιπόν, είναι η καρδιά της Συμφωνίας. Λέει ότι οι όροι «Μακεδονία» και «Μακεδόνας» αναφέρονται σε διαφορετικό ιστορικό πλαίσιο για την κάθε πλευρά.
- Για την Ελλάδα (Πρώτο Μέρος), οι όροι αυτοί νοούνται όχι απλώς στην περιοχή και τον πληθυσμό της Μακεδονίας (βόρειο τμήμα της χώρας), αλλά και τα χαρακτηριστικά των όρων, δηλαδή τον ελληνικό πολιτισμό, την Ιστορία, τον πολιτισμό κλπ από την αρχαιότητα έως σήμερα
- Για τα Σκόπια (Δεύτερο Μέρος), οι όροι αυτοί νοούνται ως «η επικράτεια, η γλώσσα ο πληθυσμός και τα χαρακτηριστικά τους, με την «δική τους ιστορία, πολιτισμό και κληρονομία»
Συμπέρασμα
Όλοι οι δημόσιοι φορείς, όσοι σχετίζονται με οιονδήποτε τρόπο με το κράτος, όσες οντότητες προέκυψαν από νόμο του κράτους, και όσες οντότητες χρηματοδοτούνται από το κράτος των Σκοπίων για δραστηριότητα στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό,
- πρώτον, χρησιμοποιούν το νέο όνομα της χώρας κατά το erga omnes (και κανένα άλλο), και
- δεύτερον, ως «επιθετικό προσδιορισμό» χρησιμοποιούν τη γενική πτώση «… της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας» ή «… της Βόρειας Μακεδονίας».
Οι ιδιωτικοί φορείς, δηλαδή όσοι δεν συμπεριλαμβάνονται στα παραπάνω, άρα οι ιδιώτες και οι φορείς που δεν σχετίζονται καθόλου με το κράτος, δεν προέκυψαν από νόμο του κράτους και δεν χρηματοδοτούνται από το κράτος, μπορούν να χρησιμοποιούν τους όρους ως επίθετο. Το «ως επίθετο», είναι σαφές. Μπορεί δηλαδή μία επιχείρηση να παράγει ένα προϊόν και να ισχυρίζεται ότι είναι «μακεδονικό», εφόσον αυτό αντιπροσωπεύει τη «δική τους ιστορία» (η οποία βέβαια είναι διακριτώς διαφορετική από την αντίστοιχη εκδοχή των Ελλήνων).
Ερωτήσεις
- Μπορεί ένας οιοσδήποτε φορέας, ιδιωτικός ή δημόσιος να χρησιμοποιεί το όνομα «της Μακεδονίας»;
Όχι, δεν μπορεί. Το όνομα της χώρας είναι Βόρεια Μακεδονία. Δεν μπορεί κανένας φορέας, είτε ιδιώτης, είτε δημόσιος να αναφέρεται σε όνομα κράτους που δεν είναι υπαρκτό.
2. Μπορεί ένας δημόσιος φορέας να χρησιμοποιεί το επίθετο «μακεδονικός -ή -ό»;
Όχι, δεν μπορεί. Ως επιθετικό προσδιορισμό, μπορεί μόνο να χρησιμοποιεί το «… της Βόρειας Μακεδονίας».
3. Μπορεί ένας ιδιωτικός φορέας να χρησιμοποιεί το επίθετο «μακεδονικός -ή -ό»;
Ναι, μπορεί.
Παραδείγματα.
Η Ακαδημία Επιστημών των Σκοπίων, το Εμπορικό Επιμελητήριο, η Ένωση Δημοσιογράφων, η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία, και πολλοί άλλοι φορείς, χρησιμοποιούν ακόμη και σήμερα τις λέξεις «… της Μακεδονίας». Αυτό συνιστά παραβίαση της Συμφωνίας των Πρεσπών, είτε είναι δημόσιοι, είτε είναι ιδιωτικοί φορείς. Ούτε η τηλεόρασή τους μπορεί να αποκαλεί τη χώρα σκέτο «Μακεδονία».
Αν κάποιος είναι ιδιωτικός φορέας, πχ αν η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της χώρας είναι
- ιδιωτική οντότητα
- δεν σχετίζεται με το κράτος
- δεν προέκυψε με νόμο του κράτους
- δεν χρηματοδοτείται από το κράτος,
τότε, πράγματι, θα μπορούσε να χρησιμοποιεί το όνομα «Μακεδονική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία».
Όπως φαίνεται, είναι όντως ιδιωτική οντότητα χωρίς χρηματοδότηση από το κράτος. Αυτό είναι απαίτηση της Ουέφα για όλα τα μέλη της.
Από κει και πέρα, δεν γνωρίζω αν μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι παρόλο που είναι ιδιωτικός φορέας, συνεχίζει να σχετίζεται με το κράτος, διότι εκπροσωπεί την εθνική ομάδα της χώρας στο εξωτερικό, ή αν προέκυψε με νόμο του κράτους (ακόμα και αν προέκυψε ως ανάγκη να αποτελεί ιδιωτικό φορέα).
Πάντως, σε κάθε περίπτωση, το να περιέχει στο όνομά της την έκφραση «της Μακεδονίας», συνιστά παραβίαση της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Όπως παραβίαση συνιστά και η αλόγιστη χρήση του Ήλιου της Βεργίνας σε πανώ, σημαίες που χρησιμοποιούνται κατά κόρον, όπως για παράδειγμα στις ακόλουθες εικόνες στο πρώτο παιχνίδι για το πανευεωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου 2021.
Επίλογος
Για την ελληνική πλευρά, δεν υπάρχει ρητή αναφορά ως προς τον επιθετικό προσδιορισμό δημοσίων και ιδιωτικών οντοτήτων.
Οπότε, μένει το άρθρο 7. Αντιγράφω άλλη μία φορά την πέμπτη παράγραφο
Τίποτα στην παρούσα Συμφωνία δεν αποσκοπεί στο να υποτιμήσει καθ’ οιονδήποτε τρόπο, ή να αλλοιώσει ή να επηρεάσει τη χρήση από τους πολίτες εκάστου Μέρους
Η χρήση του όρου Μακεδονία και Μακεδόνας από τους Έλληνες έχει την εκδοχή που περιγράφεται στο 7(2), δηλαδή τη σύνδεση με την ιστορία, την κληρονομία και των πολιτισμό της Μακεδονίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Τίποτα στην Συμφωνία των Πρεσπών δεν αποσκοπεί στο να υποτιμήσει, να αλλοιώσει ή να επηρεάσει την εκδοχή αυτή.
Συνεπώς, εμείς μπορούμε με τους όρους αυτούς να συνεχίσουμε να εννοούμε αυτά που εννοούμε, χωρίς δέσμευση ή υποχρέωση να κάνουμε κάτι άλλο.
==
Η κάτωθι φωτογραφία είναι από αεροσκάφος της Wizz που μετέβη από τα Σκόπια στο Βουκουρέστι. Όπως βλέπουμε, οι δύο πιλότοι ανήρτησαν τον Ήλιο της Βεργίνας λίγο πριν την πτήση. Μπορείτε να δείτε και την ανάρτησή τους στο facebook εδώ
